ปราสาทหินเมืองต่ำ

ประโคนชัย บุรีรัมย์ 31140

รายละเอียดเกี่ยวกับที่เที่ยว

ปราสาทหินเมืองต่ำเป็นศาสนสถานในศาสนาฮินดูและเป็นศิลปะขอมโบราณ มีลักษณะเป็นกลุ่มปราสาทอิฐ 5 องค์ ตั้งอยู่บนศิลาแลงแผ่นเดียวกัน เรียงเป็น 2 แถวตามแนวทิศเหนือใต้ แถวหน้า 3 องค์ องค์กลางมีขนาดใหญ่กว่าองค์อื่น ส่วนแถวหลัง มีปรางค์อิฐ จำนวน 2 องค์ อยู่ระหว่างช่องของปรางค์ 3 องค์ของแถวหน้า ทำให้สามารถมองเห็นปรางค์ทั้ง 5 องค์ พร้อมกันโดยไม่บดบังซึ่งกันและกัน สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในพุทธศตวรรษที่ 16 - 17

ปรางค์ใหญ่ตรงกลางเป็นปรางค์ประธาน มีมุขหน้า และหันหน้าไปทางทิศตะวันออก ที่ด้านนี้มีประตูเข้าสู่ภายในองค์ปรางค์เพียงด้านเดียว ประตูอีกสามด้านเป็นประตูหลอก

ปราสาทหินเมืองต่ำ มีแผนผังขององค์ปราสาทเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ก่อด้วยอิฐ หินทรายและศิลาแลง หันหน้าไปทิศตะวันออก ประกอบด้วยอาคารสถาปัตยกรรมต่างๆ คือ

•กำแพงแก้ว กำแพงแก้วก่อด้วยศิลาแลงล้อมรอบองค์ปราสาทหินเมืองต่ำ มีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าบนสันกำแพงประดับด้วยบราลี กึ่งกลางกำแพงแก้วมีซุ้มประตูหรือโคปุระขนาดใหญ่ที่ก่อด้วยหินทราย

•ลานปราสาทหินเมืองต่ำและสระน้ำ อยู่ระหว่างระเบียงคดและกำแพงแก้ว มีสระน้ำเป็นรูปหักมุมตามแนวของกำแพง ส่วนที่ว่างระหว่างสระน้ำเป็นทางเดินในแนวตรงกับซุ้มประตูระเบียงคดและซุ้มประตูกำแพงแก้วสระทั้ง 4 กรุด้วยศิลาแลงเรียงเป็นขั้นบันไดลงถึงก้นสระ ขอบบนสุดสลักเป็นลำตัวพญานาคหินทรายทอดตัวไปตามแนวของขอบสระ ชูคอแผ่พังพานที่มุมสระ (สร้างด้วยศิลปะแบบปาปวน)

•ระเบียงคดและซุ้มประตู ระเบียงคดเป็นสิ่งก่อสร้างที่มีลักษณะเป็นห้องแคบๆยาวๆล้อมรอบกลุ่มปราสาทอิฐและบรรณาลัย ห้องด้านข้างของระเบียงคดทำเป็นหน้าต่างประดับด้วยลูกมะหวด

•กลุ่มปราสาทอิฐ เป็นอาคารสำคัญที่สุด สร้างอยู่ตรงกึ่งกลางของแผนผัง ใช้ประดิษฐานรูปเคารพ และประกอบพิธีบวงสรวงเทพเจ้า ประกอบด้วยอาคารอิฐ 5 องค์ตั้งอยู่บนฐานศิลาแลงเดียวกัน องค์ปราสาทก่อด้วยอิฐเรียงเป็น 2 แถว แถวหน้า 3 องค์และแถวหลัง 2 องค์ แสดงสัญลักษณ์แทนเขาพระสุเมรุ ศูนย์กลางจักรวาล ปราสาทประธานตั้งอยู่ตรงกลางของแถวหน้า มีขนาดใหญ่กว่าปราสาทบริวาร หักพังเหลือเพียงฐาน ปราสาทประธานเป็นที่ประดิษฐานศิวลึงค์

•บรรณาลัย หมายถึงหอเก็บรักษาพระคัมภีร์ สร้างด้วยอิฐบนฐานศิลาแลง ตั้งอยู่ด้านหน้ากลุ่มปราสาทอิฐ

•บาราย (ทะเลเมืองต่ำ) ตั้งอยู่ทิศเหนือของปราสาทหินเมืองต่ำ ลักษณะเป็นอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ ชาวบ้านเรียกว่า "ทะเลเมืองต่ำ" มีแผนผังเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าตามแนวทิศเหนือใต้ ขอบสระก่อด้วยศิลาแลง บารายเป็นสัญลักษณ์ทางศาสนา หมายถึง มหาสมุทรของจักรวาลที่ล้อมรอบเขาพระสุเมรุและยังเป็นแหล่งน้ำสำคัญที่หล่อเลี้ยงชีวิตของผู้คนในชุมชนเมืองในสมัยโบราณอีกด้วย